Genel Cerrahi Uzmanı Obezite ve Metabolik Cerrahi Laparoskopik Cerrahi Op. Dr. Uğur Yaşar günümüzde çok sık meydana gelen obezite hastalığında tedavi yöntemlerini ve tüp mide ameliyatının kimlere uygulanabileceğiyle ilgili bilgiler paylaştı.
Obezite neden kaynaklanır?
Obezitenin en sık sebebi yüksek kalorili beslenme ve hareketsiz yaşamdır. Özellikle son zamanlarda rafine gıdaların artması, yüksek şekerli sıvıların tüketimi, düzensiz beslenme alışkanlığı, karbohidratdan zengin beslenme ve sedanter-hareketsiz yaşam obezite ve obezite ilişkili hastalıkların görülme sıklığının artmasına neden olmuştur. Özellikle tip-2 şeker hastalığı, hipertansiyon, uyku apnesi, kalp hastalıkları, eklem problemleri, alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması ve bazı kanser türlerinin görülme sıklığında artışın sorumlusudur.
Obezitenin belirtileri nelerdir?
Temel belirti vücut yağ oranının artmasıdır. Obezite santral obezite ve periferal obezite olarak ikiye ayrılabilir. Santral obezite daha çok bel ve karın çevresinin artması ile kendini belli ederken, periferal obezite daha çok kalça ve basen bölgesinin yağlanmasındaki artış ile kendini gösterir. Tüm dünyada yaygın olarak kullanılan “vücut kitle indeksi (VKİ)” değerine göre sınıflamadır. Bu değer boy ve kilo değerine göre değişkenlik gösterir. Kişinin kilosunun, kişinin boy ölçüsünün metre cinsinden karesine bölünmesi ile elde edilir.
VKİ değeri 18-24 arası normal kilolu
25-29 arası kilolu
30-34 arası evre 1 obez
35-39 arası evre 2 obez
40 ve üzeri morbid obez olarak sınıflandırılır.
Tedavi seçenekleri bu değerlere göre belirlenir. Ancak belli durumların varlığında, cerrahi tedavi VKİ değeri 30 ve üzeri hastalarda düşünülebilir. VKİ değeri 40 ve üzeri olan hastalarda cerrahi tedavi uygulanabilir.
Obezitenin tedavi seçenekleri nelerdir?
VKİ değerlerine göre değişmekle birlikte cerrahi dışı tedavi yöntemleri ve cerrahi tedavi yöntemleri olarak ikiye ayırmak mümkündür. Öncelikle; hayat tarzı değişikliği, sağlık beslenme alışkanlığı edinmek, spor-egzersiz, diyet programları ilk başvurulması gereken yöntemleridir. Yine seçilmiş hastalarda ilaç tedavisi de denemek mümkündür. Mide balon uygulaması, mide botoks uygulaması gibi ameliyata alternatif yöntemler de mümkündür.
VKİ değeri ve yandaş hastalık varlığına göre de cerrahi tedavi yöntemleri düşünülebilir. Cerrahi tedavi yöntemi olarak: Tüp mide ameliyatı, mide by-pass yöntemleri, duodenal switch, Sadı-S, Transit bipartisyon gibi pek çok yöntem tanımlanmıştır. Burada önemli olan doğru hastaya doğru yöntemi uygulamaktır. Kişi için en uygun yöntemin ne olacağı bir dizi sorgulama ve hasta-hekim görüşmesinden sonra belirlenir.
Tüp mide ameliyatı kimlere uygulanabilir?
Böyle bir genelleme yapmak yanlış olacaktır. Yapılan değerlendirmeler sonrasında bu ameliyat için uygun olduğuna kanaat getirilen hastalara uygulanabilir. Sadece obezite sorunu olan hastalara değil, aynı zamanda uygun olduğu sürece tip-2 şeker hastalarına da metabolik cerrahi yöntemi olarak uygulamak mümkündür.
Tüp mide ameliyatı nedir?
Tüp mide ameliyatı son 15 yıldır uygulanan bariatrik ve metabolik cerrahi yöntemidir. Son yıllarda dünya üzerinde en çok uygulanan morbit obezite tedavi seçeneği haline gelmiştir. Restriktif yani gıda alımını kısıtlayıcı bir ameliyattır. Aynı zamanda iştah hormonu düzeylerinde azalmaya da sebep olur. Uygun ve seçilmiş hastalarda tip-2 şeker hastalığının tedavisinde de etkilidir. Total mide hacminin yaklaşık %75-80’lik bir kısmı kapalı ameliyat yöntemi ile çıkarılır. Kişilerin fazla kilolarının, en az %80’lik bir kısmını vermeleri hedeflenir. İnce bağırsaklar üzerinde işlem yapılmaması, emilim bozukluğu riskinin diğer yöntemlere nazaran daha az olması, ameliyat süresinin kısa oluşu ve başarı oranlarının yüksekliği bu yöntemi günümüzde, uygun kişilerde, en çok uygulanan tedavi yöntemi haline getirmiştir.
