Migrenin kesin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Bununla birlikte, doktorlar ve sağlık hizmeti sağlayıcıları, birçok faktörün migreni tetikleyebileceğini biliyorlar. Migren için reçeteli herhangi bir tedaviyi asla aşırı kullanmamak veya kötüye kullanmamak çok önemlidir. İlaçların yanlış kullanımı migren ataklarının artmasına ve kronik migren semptomlarına yol açabilir.
Stres
Fiziksel veya psikolojik streste dramatik bir artış veya azalma migreni tetikleyebilir. Danimarkalı araştırmacılar, migren hastalarının çoğunun, saldırılarının stresle bağlantılı olduğunu bildirdiğini buldu. Diğer araştırmacılar, migrenli kişilerin yüzde 50 ila 80’inin stresin migren baş ağrılarını tetiklediğini söylediğini bildirdi. Bazı insanlar stresli bir olayın ardından migren yaşarken, bazıları stresli bir olayın ortasında yeni bir atak yaşadı.
Uyku eksikliği veya jet gecikmesi
Uyku bozukluğu migrenle bağlantılı en yaygın faktörlerden biri. Yetersiz uyku genellikle akut migren ataklarının tetikleyicisi olarak gösterilir. Aşırı uyku da sıklıkla bildirilen bir tetikleyicidir. Jet gecikmesi ve çalışma programınızdaki değişiklikler de migrenin başlangıcı ile bağlantılı olabilir. Uykusuzluk, kronik migren ile ilişkili en yaygın uyku bozukluğudur. Uykusuzluğun yanı sıra kronik migreni olan kişiler, anksiyete veya depresyon için yüksek risk altındadır. Bu koşulların ortak bir yanı vardır: uyku bozukluğu. Bununla birlikte, birçok insan uykunun genellikle migren baş ağrılarını hafiflettiğini bildirmektedir.
Açlık veya dehidrasyon
Migreni olan kişiler öğün atlamaktan kaçınırlar. Araştırmalar sürekli olarak öğün atlamanın sıklıkla migrenin başlangıcı ile bağlantılı olduğunu gösteriyor. Bunun nasıl olacağı belirsizliğini koruyor. Muhtemelen düşen kan şekeri seviyeleri ile ilgilidir. Dehidrasyon da olası bir migren tetikleyicisi olarak önerilmiştir. Yeterince su içmemek baş ağrısının başlamasıyla bağlantılıdır. Migren hastaları üzerinde yapılan küçük bir anket, yanıt verenlerin yaklaşık yüzde 40’ında “yetersiz sıvı alımının” baş ağrısı başlangıcı ile bağlantılı olduğunu ortaya koydu.
Gıdalar
Bazı gıdalar veya yetersiz beslenme (oruç), migren atağının olası tetikleyicileri olarak sıklıkla rapor edilir. İnsanların yüzde 12 ila yüzde 60’ı , belirli yiyeceklerin migren baş ağrılarını tetiklediğini söylüyor. 2008’de Brezilya’da yapılan bir araştırma, migrenli çoğu insanın en az bir tetikleyiciye sahip olduğunu bildirdiğini buldu. Diyet, en sık bildirilen tetikleyicilerden biriydi. Oruç, bildirilen en yaygın diyetle ilgili tetikleyiciydi. Alkol, çikolata ve kafein migren atağıyla en sık ilişkili maddelerdi.
Migrenle sıklıkla ilişkilendirilen diğer yiyecekler şunlardır:
– Peynir
– Salam
– Büyük miktarlarda amino asit tiramin içeren fermente, kürlenmiş ve salamura gıdalar
Gıda katkı maddeleri
Migren, yapay tatlandırıcı aspartam ve lezzet arttırıcı monosodyum glutamat (MSG) tarafından tetiklenebilir. Aspartam ile yapılan deneyler çelişkili sonuçlar verdi. Migrenli insanlar arasındaki olası etkileri sorunu çözülmemiştir. Bazı kanıtlar, klinik depresyonu olan kişilerin aspartam tükettikten sonra kötüleşen semptomlar yaşayabileceğini düşündürmektedir. MSG, çeşitli gıdalara lezzetli bir tat vermek için kullanılır. Halkın çoğu, MSG’nin baş ağrılarını tetikleyebileceğine inanıyor.
Çoğu kontrollü araştırma, normal bireylerde MSG tüketimi ile baş ağrısı veya başka herhangi bir durum arasında bir bağlantı belirleyemedi. Bununla birlikte, 2009’da yapılan küçük bir araştırma, MSG’nin yüz ve kafadaki baş ağrısını ve ağrıyı tetikleyebileceği sonucuna vardı. MSG’den kaçınmak akıllıca olabilir.
Alkol
Alkol, migren için en sık bildirilen tetikleyicilerden biridir. 2008’de Brezilya’da yapılan bir çalışmada alkol, insanların yaklaşık üçte birinde migreni tetikledi. Kırmızı şarabın, özellikle kadınlar arasında, diğer alkol kaynaklarından daha fazla migreni tetikleme olasılığı daha yüksek gibi görünüyor. Araştırmada, kırmızı şarap, kadın ve erkeklerin yüzde 19,5’inde migreni tetikledi. Beyaz şarap, insanların sadece yüzde 10,5’inde migreni tetikledi. Çalışmanın rakamlarına daha yakından bakıldığında, kırmızı şarabın kadınları orantısız bir şekilde etkilediği görülüyor. Kırmızı şarap, erkeklerin sadece yüzde 8’inde migreni tetiklerken, kadınlarda bu oran yüzde 22’ye yükseldi.
Yüksek kafeinli içecekler
Bazı uzmanlar aşırı kafein tüketiminin migreni tetikleyebileceğini bildirmiştir. Bu nedenle kahve, çay, alkolsüz içecekler ve enerji içeceklerinden aldığınız kafein miktarını izlemek akıllıca olacaktır. Enerji içecekleri şaşırtıcı derecede yüksek kafein seviyelerine sahip olabilir. Bazı araştırmacılar kafein yoksunluğunun da baş ağrısını tetikleyebileceğini belirtmişlerdir. Diğer uzmanlar aşırı kafein tüketimine karşı uyarıyor.
Birçok reçetesiz (OTC) baş ağrısı müstahzarının önemli miktarda kafein içerdiğini unutmayın. Kontrollü bir çalışma, asetaminofen (Tylenol), aspirin (Bayer) ve kafeini birleştiren bir ilacın, tek başına ibuprofen (Advil, Aleve) yerine migren baş ağrısı semptomlarını hafifletmede daha iyi olduğu sonucuna varmıştır.
İlaç aşırı kullanımı
İlaçların aşırı kullanımı migrenin en yaygın faktörlerinden biridir. Özellikle yaygın analjezikleri veya ağrı kesicileri aşırı kullanan kişilerin ara sıra migrenden kronik migrene ilerleme olasılığı daha yüksek olabilir. Migreni olan kişiler genellikle opioidler ve butalbital gibi ilaçları aşırı kullanırlar. Bunların ve OTC nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) gibi diğer ağrı giderici ilaçların aşırı kullanımı aslında daha sık baş ağrılarına neden olabilir. Daha büyük ağrılara da neden olabilir.
Opioid sınıfındaki ilaçların özellikle kronik migren gelişimi ile ilişkili olması muhtemeldir. Çok fazla analjezik almanın neden migren semptomlarını daha da kötüleştirebileceği açık değil. Ancak, migren tedavisi sırasında sözde analjezik geri tepme baş ağrılarının ele alınması gerektiği açıktır. Migren semptomlarını kontrol altına almak mümkün olmadan önce rahatsız edici ilaçların kesilmesi gerekli olabilir.
Garip veya güçlü kokular
Migreni olan kişiler sıklıkla güçlü veya olağandışı kokuların baş ağrılarını tetiklediğini bildirirler. Parfümleri, özellikle tetikleyici olarak sıklıkla kullanırlar. Ek olarak, migrenli kişilerin yaklaşık yarısı, ataklar sırasında kokulara karşı hoşgörüsüzlük bildirmektedir. Bu fenomen ozmofobi olarak bilinir ve migren baş ağrısı olan insanlara özgüdür.
Migren atakları sırasında sigara dumanı, yemek kokuları ve parfüm gibi kokuların en sık rahatsız edici kokular olduğu tespit edildi. Bir çalışma , migren ve ozmofobisi olan kişilerin anksiyete ve depresyon belirtileri gösterme olasılığının daha yüksek olduğu sonucuna varmıştır.
Parlak ışıklar ve yüksek sesler
Bazı insanlar, parlak, titreyen veya titreşen ışıkların veya yüksek seslerin migren tetikleyicisi olabileceğini bildirmektedir. Avrupa Nörolojisinde yapılan küçük bir araştırma, güneş ışığına kısa süreli maruz kalmanın bile migreni tetikleyebileceğini buldu.
Çalışma katılımcıları şu şekilde biraz rahatlama aldıklarını bildirdi:
– Şapka giymek
– Güneş gözlüğü takmak
– Güneşli yerlerden kaçınmak
– Daha fazla uyumak
Bununla birlikte, bir nörolog, bu çalışmayla ilgili olarak editöre yazdığı bir mektupta, güneş ışığının migren için birincil tetikleyici olmayabileceğini belirtti. Güneş ışığının ancak önceki gece şarap içmişse kendi migrenini tetiklediğini belirtti. Ayrıca, uykudan yoksun, stresli, susuz kalmış veya öğün atladığı için kan şekeri düşükse, güneş ışığının migreni tetiklediğini de belirtti. Vardığı sonuç, parlak ışığın bir tür ikincil tetikleyici olabileceğiydi. Migren atakları parlak ışıkla tetikleniyor gibi görünen kişiler, bu diğer faktörlerin de kendileri için tetikleyici olup olmadığını düşünmelidir.
Havadaki değişiklikler
Çeşitli hava değişiklikleri geçici olarak migren baş ağrısının başlangıcıyla ilişkilendirilmiştir. Brezilyalı migrenli ergenler üzerinde yapılan bir çalışmada, baş ağrısını tetikleme olasılığı en yüksek olan hava modelleri güneşli ve açık, sıcak, soğuk ve değişken havayı içeriyordu.
Çoğunlukla Ohio ve Missouri’den kadınları içeren bir başka küçük çalışma, şimşekli gök gürültülü fırtınaların baş ağrısının başlangıcı ile önemli ölçüde bağlantılı olduğu sonucuna varmıştır. Spesifik olarak, araştırmacılar, yıldırımın migreni nasıl tetikleyebileceğinden emin olmasalar da, yıldırımın tetikleyici faktör olduğu sonucuna vardılar.
Kadın hormonları
Migren Araştırma Vakfı’na göre, kadınların migren baş ağrısı yaşama olasılığı erkeklerden üç kat daha fazladır. Kanıtlar, kadın cinsiyet hormonu dalgalanmalarının baş ağrısının başlangıcında ve şiddetinde rol oynayabileceğini düşündürmektedir. 2012’de yapılan bir araştırmaya katılan kadın katılımcıların yarısından fazlası, menstrüasyon sırasında şiddetli migren baş ağrıları yaşamalarının muhtemel olduğunu söyledi. Bu kadınların küçük bir kısmı sadece adet sırasında migren yaşadı.
Oral kontraseptif kullanımı semptomları daha da kötüleştirebilirken, hamilelik migreni olan bazı kadınlar için rahatlama sağlayabilir. Bununla birlikte, hamilelik bazı kadınlar için kötüleşen semptomlarla bağlantılıydı. Menopoz sonrası baş ağrısı şiddetinde sınırlı bir rahatlama sağlayabilir.
Fiziksel aktivite
Yoğun egzersiz migreni tetikleyebilir. 2013 yılında yapılan bir araştırma, migrenli kişilerin yüzde 38’inin bir noktada egzersizle tetiklenen migren atakları yaşadığını buldu. Egzersize bağlı migreni olan birçok kişi, baş ağrılarının boyun ağrısı ile başladığını bildirdi. Yarısından fazlası, migren ataklarını tetiklememek için favori bir sporu veya egzersizi terk etti. Bazı insanlar, bir saldırıyı tetikleyebilecek yüksek yoğunluklu aktiviteler için düşük yoğunluklu egzersizleri değiştirebildiklerini bildirdi.
Dipnot
Sık veya ara sıra migren ağrısı çeken milyonlarca insandan biriyseniz, kişisel migren tetikleyicilerinizi anlamanız ve bunlardan kaçınmak için elinizden gelenin en iyisini yapmanız önemlidir. Migren ilaçlarının aşırı kullanımının semptomlarınızı kötüleştirebileceğini hatırlamak da önemlidir. Kişisel migren tetikleyicilerinin bir günlüğünü tutmayı düşünün. Gelecekteki migren ataklarından kaçınmanıza yardımcı olmada faydalı olabilir. Başkalarıyla kendi deneyimleri ve migren tetikleyicileri hakkında konuşmak da yararlı olabilir.
