Eliminasyon diyeti belirli gıda gruplarının belirli bir süreliğine beslenme düzeninden çıkarılması, daha sonra çıkarılan gıdaların yavaş yavaş ve teker teker kişinin toleransına göre beslenme düzenine geri eklenmesi ve olası reaksiyonların izlenmesini içeren kısa süreli bir beslenme şeklidir.
Adı diyet olarak geçse de bir diyet değildir. Kilo verdirme amacı taşımaz. Ama sonunda kilo verdiren bir diyet görevi görür. Kısa süreli uygulanır. Kronik inflamatuar hastalığı olanların 4-6 hafta kadar uygulaması önerilir. Fakat yapılan uygulamalar sonucu uzmanlar 21 günün yeterli bir süreç olduğunu belirtmektedir. Gıda gruplarının belirli bir süreliğine beslenme düzeninden çıkarılması, daha sonra çıkarılan gıdaların yavaş yavaş ve teker teker eklenir.
Eliminasyon diyetinin amacı
İnflamasyonu azaltmak ve vücudun aşırı tepki vererek kendine zarar veren besinleri çıkartıp bağırsakta bağışıklık sistemini düzenleyip bağışıklık sisteminin yükünü hafifletmektir. İnflamasyon ve antikor üretim azaltarak bağırsak iyileştirmek bağışıklık sistemini sakinleştirmek.
Kimlere uygulanabilir?
Doktor kontrolünde:
- Migren,
- Fibromiyalji,
- İrritabl bağırsak hastalığı,
- Ağrılar,
- Depresyon,
- Anksiyete,
- Alerji,
- Otoimmün (Haşimoto – Graves – Romatoid artrit vs.)
- Kronik hastalıklarda uygulanabilir.
Eliminasyon diyetinde hangi yiyecekler kısıtlanır?
- Tüm şeker ve tatlandırıcılar: fruktoz, sükroz, şeker
- Glutenli tahıllar ve unlar: buğday, arpa, bulgur, çavdar, mısır, irmik, şehriye ve bunlardan yapılmış her türlü yiyecek
- Süt ürünleri: süt, peynir, yoğurt, kefir dahil tüm süt ürünleri
- Yumurta
- Et: işlenmiş tüm etler (sosis, salam, sucuk) ve sığır eti
- Deniz ürünleri: kabuklu deniz ürünleri (ahtapot, kalamar, midye)
- Soya
- Alkollü içecekler
- Çikolata
- Kafein: kahve, çay, gazlı içecekler, enerji içecekleri
- Yer fıstığı, fıstık ezmesi
Eliminasyon diyetinde serbest olan besin grupları
- Sebze: patates, patlıcan, biber, domates ve mısır hariç sebzelerin hepsi
- Meyve: narenciye ve gerekiyorsa FODMAP meyveler hariç tüm meyveler (organik ve taze tercih edilmeli)
- Pirinç
- Bakliyatlar: (genel olarak serbest ancak bazı durumlarda yasaklanabiliyor) 24 saate suda bekletme, filizlendirme gibi metotlara dikkat etmek gerekli.
- Glutensiz tahıl: karabuğday, kinoa
- Hindistan cevizi sütü, badem sütü
- Kavrulmamış çiğ kuruyemiş: badem, ceviz, fındık (yer fıstığı hariç)
- Kuzu eti, hindi, keçi, koyun eti, organik tavuk
- Bazı balıklar: mevsiminde hamsi, istavrit gibi küçük deniz balıkları
- Soğuk sıkım zeytinyağı, avokado
- Baharatlar: zerdeçal, zencefil, kekik, tarçın, biberiye vs.
Diyetisyen Asiye Kübra Dursun
